Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o funduszu sołeckim, przedłożony przez ministra administracji i cyfryzacji. Jego celem jest zwiększenie o 15 % (do poziomu 70 %) liczby gmin, w których zostanie utworzony fundusz sołecki,. Obecnie fundusz sołecki jest utworzony w ok. 55 % gmin. Wśród nich od początku jest gmina Wolbrom. Przepisy nowej ustawy doprecyzowują i usuwają niektóre rozwiązania poprzedniej regulacji, które stanowiły barierę dla rozwoju tej inicjatywy lokalnej.
Zachętą dla gmin do podejmowania decyzji o utworzeniu funduszu ma być możliwość zwiększenia o 10 % zwrotu z budżetu państwa wydatków wykonanych w ramach funduszu sołeckiego. Takie rozwiązanie ma zwiększyć zainteresowanie gmin tworzeniem funduszu, a co za tym idzie aktywizacji społeczności wiejskich w podejmowaniu działań na rzecz lokalnego rozwoju. Środki funduszu sołeckiego mogą służyć poprawie warunków życia mieszkańców gminy. Mogą być również wykorzystywane na usuwanie skutków klęski żywiołowej. W naszej gminie przeznaczane są najczęściej na inicjatywy związane z poprawą warunków funkcjonowania szkół, remiz strażackich, budowę placów zabaw, naprawę dróg.
Nowe przepisy przewidują, że uchwała podejmowana przez radę gminy o wyodrębnieniu funduszu sołeckiego będzie miała charakter permanentny, czyli będzie obowiązywała aż do momentu, gdy rada podejmie uchwałę o niewyrażeniu zgody na wyodrębnienie funduszu. Podjęcie takiej uchwały zaplanowano na najbliższą, piątkową sesję RM. Natomiast podjęta przez gminę uchwała, w której nie wyrażono zgody na utworzenie funduszu, będzie obowiązywać tylko przez rok budżetowy.
Zgodnie z nowymi przepisami, uchwały podjęte z naruszeniem wskazanego terminu, czyli podjęte po 31 marca roku poprzedzającego rok budżetowy, będą z mocy prawa nieważne. Niepodjęcie uchwały lub podjęcie jej po terminie oznaczać będzie nieważność uchwały, czyli fundusz nie zostanie utworzony.
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta powinien – w terminie do 31 lipca roku poprzedzającego rok budżetowy – przekazać sołtysom informację o wysokości środków przypadających dla danego sołectwa. Środki niewykorzystane w roku budżetowym wygasają z upływem roku.
Przewidziano także możliwość zwiększenia środków funduszu sołeckiego. Zaproponowano, że do 30 czerwca roku poprzedzającego rok budżetowy rada gminy będzie mogła określić (w uchwale) zasady zwiększenia środków funduszu przypadającego na poszczególne sołectwa ponad limit określony ustawą. Dzięki temu terminowi, wójt (burmistrz, prezydent miasta) będzie miał miesiąc na wyliczenie wysokości środków przypadających na dane sołectwo (środków funduszu sołeckiego i dodatkowych).
Warunkiem przyznania w roku budżetowym środków z funduszu jest złożenie przez sołectwo wniosku do wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Doprecyzowano, że rada gminy może przyjąć jedynie wniosek spełniający warunki formalne. Wniosek powinien zawierać listę przedsięwzięć przewidzianych do realizacji w danym sołectwie wraz z określeniem kosztów oraz uzasadnieniem. Sołtys powinien taki wniosek przedłożyć wójtowi (burmistrzowi, prezydentowi miasta) do 30 września roku poprzedzającego rok budżetowy, którego wniosek dotyczy.
Tryb zwrotu części wydatków gmin w ramach Funduszu sołeckiego oraz wzór wniosku o zwrot będą określone w rozporządzeniu ministra finansów.
Projektowane przepisy przewidują możliwość realizacji wspólnych przedsięwzięć przez dwa lub więcej sołectw. Dzięki temu możliwe będzie np. utworzenie wspólnego dla dwóch sołectw placu zabaw – jedno sołectwo zakupi wyposażenie, drugie sfinansuje koszty ogrodzenia.
Przewidziano, że w trakcie roku budżetowego, nie później niż do 31 października, sołectwo może złożyć wniosek o zmianę przedsięwzięć (ich rozmiarów) przewidzianych do realizacji w ramach funduszu. Zmiany nie mogą jednak zwiększać wydatków ustalonych w pierwotnym budżecie.
Na podst. inf. Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
Ewa Barczyk