Rząd przyjął wczoraj projekt ustawy Prawo o aktach stanu cywilnego. Projekt zakłada m. in: elektroniczną rejestrację aktów stanu cywilnego (odejście od papierowych aktów), udostępnienie obywatelom odpisów aktów stanu cywilnego w postaci elektronicznej, szybsze i prostsze załatwianie spraw w urzędach stanu cywilnego. Według projektu nowelizacji ustawy od 1 stycznia 2015 r. akty stanu cywilnego będą rejestrowane elektronicznie.
Według nowych przepisów akty urodzeń, małżeństw i zgonów będą rejestrowane w systemie teleinformatycznym. Dostęp do tych danych dostęp będą mieli wszyscy kierownicy urzędów stanu cywilnego. Dzięki informatyzacji obywatele będą mogli otrzymać odpis aktu stanu cywilnego w postaci papierowej w dowolnym urzędzie stanu cywilnego, niezależnie od tego, gdzie akt ten jest przechowywany. Dotychczas konieczne było pobieranie tych dokumentów w miejscu ich sporządzenia. Jeśli obywatel zgłosi zapotrzebowanie na odpis aktu w postaci elektronicznej, to kierownik urzędu tą drogą prześle mu potrzebny dokument, bez wizyty w urzędzie.
Dzięki elektronicznemu dostępowi do dokumentów stanu cywilnego przez kierowników USC, obywatele nie będą musieli przedkładać w urzędach odpisów aktów stanu cywilnego niezbędnych do rejestracji stanu cywilnego. Tym samym kierownicy USC nie będą musieli przekazywać pocztą innym urzędom informacji o zmianach związanych ze stanem cywilnym.
Kierownicy urzędu stanu cywilnego będą także dokonywali za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, w którym prowadzony jest rejestr stanu cywilnego, aktualizacji numeru PESEL. Aktualnie zadanie to należy do kompetencji ewidencji ludności. Po sporządzeniu aktu urodzenia, kierownik USC, wykorzystując komunikację między rejestrem stanu cywilnego a rejestrem PESEL, wystąpi do MSW o nadanie numeru PESEL, który zostanie umieszczony w rejestrze przy odpowiednim akcie stanu cywilnego.
Projekt ustawy przewiduje także uproszczenie niektórych procedur dotyczących rejestracji stanu cywilnego, przez zastąpienie wydawania decyzji administracyjnych czynnościami materialno-technicznymi wykonywanymi przez kierownika urzędu stanu cywilnego. Odstąpienie od wydawania decyzji administracyjnych będzie dotyczyć np. odtworzenia treści aktu, jego uzupełnienia i sprostowania. Rozwiązanie to uprości i skróci procedury.
Zgodnie z projektem noweli łatwiejsze będzie zawarcie związku małżeńskiego poza urzędem stanu cywilnego, nadal jednak musi być to miejsce gwarantujące zachowanie powagi i doniosłości ceremonii oraz bezpieczeństwa wszystkich uczestników. Za zorganizowanie uroczystości poza siedzibą USC trzeba będzie jednak zapłacić. Oznacza to, że wszystkie pozastandardowe koszty związane z przeprowadzeniem ceremonii (np. dojazd kierownika urzędu stanu cywilnego, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych) – będą pokrywali przyszli małżonkowie. Uiszczą oni też opłatę skarbową za sporządzenie aktu małżeństwa.
Obecnie małżeństwo można zawrzeć poza urzędem stanu cywilnego tylko w szczególnych sytuacjach, np. ze względu na pobyt jednej osoby w szpitalu, czy zakładzie karnym. W takim przypadku strony nie ponoszą dodatkowych kosztów – poza opłatą skarbową za sporządzenie aktu małżeństwa.
Jak poinformowało CIR, pozostałe propozycje zmian dotyczą m.in.: wyodrębnienia w ramach rejestru stanu cywilnego – rejestru uznań. Rejestr ten będzie służyć przyjęciom oświadczeń koniecznych do uznania ojcostwa. Ponadto w aktach zbiorowych gromadzone będą oryginały dokumentów niepodlegające zwrotowi. W projekcie ustawy zapisano, że dokumenty z akt zbiorowych mogą być wydawane (w wersji elektronicznej lub wydruku dokumentu elektronicznego) na żądanie m.in. sądu czy prokuratora. Skróceniu do 80 lat ulegnie okres przechowywania aktów małżeństwa i aktów zgonu.
Projekt ustawy zakłada też możliwość nadawania dzieciom imion obcych, co jest szczególnie ważne z punktu widzenia małżeństw mieszanych i imigrantów, uzyskujących obywatelstwo polskie. Nadal nie będzie można nadawać dzieciom więcej niż dwóch imion, imion zdrobniałych, a także ośmieszających lub nieprzyzwoitych.
Źródło: Centrum Informacyjne Rządu