A, bo Pani to tylko straszy tym rakiem! Takie słowa usłyszała niedawno… – Może i straszę, oby nie za mało i skutecznie – skoro to może pomóc – twierdzi Katarzyna Gardeła z Fundacji Rosa Vita. 12 kwietnia 2014 na jej zaproszenie do Zespołu Szkół w Gołaczewach przyjechała lek. med. Katarzyna Jaśko, chirurg onkolog. Kolejny z cyklu, rozpoczętego jeszcze w ubiegłym roku przez Stowarzyszenie Projekt Nadzieja, wykład o czerniaku odbył się jednak przy bardzo niewielkiej liczbie słuchaczy.
Niska frekwencja trochę złości, bo zaproszenie dobrego specjalisty to wysiłek organizacyjny, ale przede wszystkim bardzo dziwi, tym bardziej, że wciąż słyszy się narzekania na słaby dostęp do lekarzy specjalistów i niewielką wiedzę na temat onkologii. – Czemu nie ma powszechnego zrozumienia dla zagrożenia problemem raka, przecież każdy z nas na co dzień styka się bliżej lub dalej z osobami chorymi i ich rodzinami? Po co więc takie spotkania organizuję? – zastanawia się Katarzyna Gardeła i szybko sama sobie odpowiada – Przed spotkaniem w Gołaczewach pani doktor powiedziała: Nawet jeśli przyjdą dwie osoby i pomożemy choćby jednej – to było warto!
Czym jest czerniak? Dlaczego powinniśmy mieć świadomość jak korzystać z „kąpieli słonecznych”? Kto jest grupie ryzyka? Czy krem z filtrem to wystarczające zabezpieczenie przed słońcem i chorobą? Te i inne pytania znalazły swoją odpowiedź podczas wykładu.
– Dziwi mnie przede wszystkim słabe zainteresowanie takim spotkaniem w szkole wśród rodziców, którzy, jak się wydaje, o wiele więcej uwagi przykładają nawet do stroju swoich pociech, niż do wiedzy o ich zdrowiu, a także nauczycieli, którzy, zaraz po rodzicach, jako pierwsi mogą zaobserwować niepokojące zmiany skórne u dzieci szkolnych – podkreśla organizatorka. – Cieszy natomiast obecność na spotkaniu przedstawicieli samorządu lokalnego. Przewodniczący Rady Miejskiej Włodzimierz Żurek oraz radny Stanisław Tomasz Kołodziej wpierają nasze wysiłki. Profilaktyka nowotworowa w naszej gminie daje jeszcze wiele pola do popisu… Dziękuję panom za wsparcie. Jestem też wdzięczna panu doktorowi Zbigniewowi Żyle, który także był obecny na wykładzie, za cenne uwagi dotyczące leczenia nowotworów. Ogromne podziękowania za pomoc w organizacji spotkania należą się panu Andrzejowi Bocianowskiemu i dyrektorowi Zespołu Szkół w Gołaczewach Robertowi Kozłowskiemu, którzy zabiegali o spotkanie ze specjalistą w trosce o zdrowie mieszkańców wsi. Dziękuję także za pomoc w dotarciu z informacją do parafian księdzu Aleksandrowi Witkowskiemu – szkoda, że nawet jego autorytet nie przekonał ludzi do skorzystania z okazji pozyskania tak ważnej życiowej wiedzy … – dodaje Katarzyna Gardeła.
Fundacja Rosa Vita planuje następne spotkania z onkologiem już najbliższych miesiącach. Będzie to kolejna okazja do poszerzenia wiedzy lub rozwiania mitów o chorobie nowotworowej i różnych wątpliwości z nią związanych. Działacze fundacji nie zniechęcają się wcale zbyt małym ich zdaniem zainteresowaniem i nieustannie chcą zachęcać do uczestniczenia w tego typu spotkaniach, szerzących rzetelną wiedzę. WHO, Światowa Organizacja Zdrowia przestrzega, że zachorowalność na nowotwory rośnie w zastraszającym tempie i dotyczy coraz młodszych osób… Czy warto kolejny raz powtarzać, że wiedza i wczesne wykrycie daje większą szansę?
Kto powinien zwrócić uwagę na czerniaka? Kto jest w tzw. grupie ryzyka?
Naukowcy z BAYLOR UNIVERSYTY MEDICAL CENTER w Teksasie opracowali w 2001 r. „MM RISK” czyli czynniki odpowiadające za wystąpienie podwyższonego ryzyka zachorowań na czerniaka skóry:
M (moles)– występowanie u danej osoby dużej ilości znamion
M (moles-atypical) – czyli obecność powyżej trzech znamion atypowych
R (red hair) – czynniki osobnicze, jak jasne lub rude włosy, jasna cera, zielony, niebieski lub szary kolor oczu, czyli fenotyp nordycki 2-3 krotnie podwyższa osobnicze ryzyko wystąpienia czerniaka skóry
I (inabity to tan) – brak skłonności do opalania, czyli występowania skóry i objawów oparzeń już przy niskiej dawce ekspozycji
S (sunburn history) – grupę chorych u których przed 14 rokiem życia wystąpiło oparzenie skóry wywołane nadmierną ekspozycją
K (kindred) – wystąpienie czerniaka w rodzinie.
Fundacja Rosa Vita powstała z potrzeby serca, bazuje na osobistym doświadczeniu założycielki i pomaga już bardzo wielu osobom chorym i ich rodzinom, wypełniając lukę w zakresie różnorodnego wsparcia w chorobach onkologicznych. Organizuje spotkania grupy wsparcia, spotkania z fachowcami: lekarzami, dietetykami, psychologami – wszystko po to by „oswoić” raka i wspierać osoby nim doświadczone, a także szerzyć profilaktykę i wrażliwość na potrzeby chorych wśród ludzi zdrowych. Fundacja ma już wielu sojuszników – życzliwych sponsorów, którzy wspomagają jej działalność na terenie naszej gminy. Otrzymuje także wsparcie finansowe Gminy Wolbrom.
Ewa Barczyk