Uczniowie klas IV-VI Szkoły Podstawowej w Kąpielach Wielkich wraz z p. Anitą Gajowiec rozpoczęli 24 kwietnia 2018 r. na placu przed szkołą uroczystości obchodów rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja oraz święta Flagi RP, na tle rocznicy 100-lecia odzyskania niepodległości.
Zebrane przed szkołą Grono Pedagogiczne, uczniowie i wychowankowie klasy „0” oraz przedszkola, a także pracownicy Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Kąpielach Wielkich nagrodzili wykonawców gromkimi brawami. Po zakończonym polonezie wszyscy zebrani na podwórzu szkolnym udali się do sali gimnastycznej, gdzie uczniowie oddziału zerowego w tradycyjnych strojach rozpoczęli ciąg dalszy uroczystości mazurem przygotowanym pod kierunkiem p. Teresy Dyduch. Ale nie samym tańcem postanowiliśmy świętować patriotyczne uroczystości. Wszak 2 maja, to również Dzień Flagi Rzeczypospolitej.
Skąd się wzięła tradycja, zwyczaj reprezentowania flagą kraju? Możemy jedynie domniemywać. W czasach średniowiecznych, gdy przywilej czytania był dostępny tylko wąskiej grupie osób, jedynym sposobem rozróżniania, łatwym i zrozumiałym dla przeciętnego człowieka, były chorągwie, sztandary (wszak flaga, to następczyni chorągwi). Stąd na polach bitew, jak również na zamkach czy pałacach, chorągwie reprezentowały poszczególnych możnowładców, czy rycerzy. Z upływem czasu, gdy zaczynała krzepnąć tożsamość narodowa, poszczególne kraje wprowadzały flagi reprezentujące cały naród. Dla Polaków w czasach zaborów czy okupacji, flaga była symbolem walki o niepodległość ojczyzny. Dlatego też w czasach zaborów ludność manifestowała swoje poglądy i przynależność do narodu, zdobiąc swoje ubrania dwukolorowymi wstążkami bądź kokardami w barwach narodowych.
A jakie jest znaczenie kolorów? Kolory nawiązują do godła Polski, a mianowicie kolor biały symbolizuje białego orła, a czerwień (pierwotnie karmazyn), to pole barwy tarczy herbowej, na tle której widnieje biały orzeł. W heraldyce (dziedzinie historii zajmującej się herbami) biel jest symbolem czystości, lojalności, pokory i szlachetności. Czerwień oznacza miłość, dzielność, żarliwość i poświęcenie. I niektórzy takie też znaczenie nadają kolorom polskiej flagi. Biel w połączeniu z czerwienią jako symbole zaistniały 3 maja 1792 r., kiedy to Polki patriotki, dla uczczenia pierwszej rocznicy Konstytucji 3 maja, przewiesiły białe szarfy przez czerwone suknie.
Dlatego dla podkreślenia patriotycznego charakteru uroczystości, uczniowie szkoły zaśpiewali piosenki przygotowywane pod okiem p. Urszuli Wrzesień, i tak uczniowie młodszych klas zaśpiewali piosenkę pt. „Jestem Polakiem”, a następnie uczniowie klas starszych zaśpiewali piosenkę pt. „Flaga”.
Ostatnim elementem uroczystości szkolnych, było przedstawienie genezy powstania Konstytucji 3 maja i jej znaczenia na tle historii Polski i świata. Krótkie wprowadzenie przed prezentacją zakończyło wspólne odśpiewanie 3 zwrotek hymnu narodowego. Zaśpiewane piosenki i zatańczone dwa tańce staropolskie pozwoliły zebranym przenieść się duchem w czasy przedrozbiorowe. Bo warto zadać sobie pytanie: „Jak to możliwe, że Polska, która jeszcze w 1683r. była światową potęgą militarną, wkrótce po rozbiciu wojsk tureckich pod Wiedniem praktycznie zaczęła chylić się ku upadkowi, by niespełna 100 lat później całkowicie utracić niepodległość”?
Odpowiedź na to, po części dała przedstawiona w kolejnej części prezentacja, przedstawiająca przyczyny upadku Rzeczypospolitej i próby jej ratowania przez obóz patriotyczny. Niektórzy historycy dopatrują się przyczyn upadku m.in. właśnie w bitwie pod Wiedniem w 1683r., która przyczyniła się do klęski potęgi Osmanów i od tej pory przeszli oni do defensywy, przestając stanowić zagrożenie dla chrześcijańskiej części Europy. Paradoksalnie, Odsiecz Wiedeńska króla Jana III Sobieskiego przyczyniła się to wzmocnienia naszych przyszłych zaborców uwolnionych od zagrożenia ze strony imperium Osmańskiego. Tymczasem po śmierci króla Jana III Sobieskiego na tronie zasiadali kolejni królowie elekcyjni (Sasowie będący jednocześnie władcami Saksonii), którym nie w głowie była potęga Polski. Polscy magnaci również przedkładali własne dobro nad dobro kraju, w konsekwencji na tle sąsiednich państw: Rosji, Prus i Austrii, Polska stawała się krajem zacofanym, a struktura państwa nie podołała nowym czasom.
Następstwem rozprężenia był przeprowadzony w 1772 r. przez Austrię, Prusy i Rosję pierwszy rozbiór Polski, zatwierdzony przez tzw. sejm rozbiorowy, złożony z polskiej szlachty i magnatów. Po niewątpliwym wstrząsie dla narodu Polskiego jakim był pierwszy rozbiór Polski, podjęto próbę naprawy Rzeczypospolitej Polskiej. Posłowie sejmu czteroletniego (w latach 1788-1792) przeforsowali prawa modernizujące nasz kraj i uchwalili pierwszą w Europie i drugą (po amerykańskiej) konstytucję, zwaną po dziś dzień Konstytucją 3 maja. Regulowała ona podstawowe prawa i obowiązki poszczególnych warstw społecznych, znosiła liberum veto, wprowadziła trójpodział władzy (na władzę ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą), regulowała sprawy obronności kraju, wprowadzała dziedziczność tronu i co najważniejsze, modernizowała ona struktury państwa, czyniąc je (w teorii) nowoczesnym jak na te czasy krajem. Niestety, nie uratowała ona suwerenności kraju, ze względu na głęboki podział społeczeństwa (związany głównie z prywatnymi interesami magnatów i szlachty), który wykorzystali nasi zaborcy, dokonując kolejnych rozbiorów. U progu 1795 r., na mocy III rozbioru Polska ostatecznie utraciła niepodległość na 123 lata.
Za początek drogi do odzyskania niepodległości można uznać uchwalenie Konstytucji 3 maja, gdyż wtedy już podjęto próby odzyskania ziem po I rozbiorze, a walka zbrojna i polityczna trwała przez cały okres rozbiorów i okupiona była krwią naszych przodków, powstaniami i potajemnym (wbrew zaborcom) krzewieniem kultury, tradycji i języka ojczystego, kultywowanym w domach Polaków. Już niedługo, na gazetkach szkolnych i kolejnych apelach, uczniowie Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Kąpielach Wielkich będą mieli okazję poznać szczegóły drogi do odzyskania niepodległości.
Na zakończenie uroczystości dyrektor szkoły podziękowała organizatorom uroczystości oraz wręczyła uczniom biorącym udział w Gminnym Konkursie Fotograficznym „NIE(D)OCENIONA KSIĄŻKA”, pod patronatem Burmistrza Miasta i Gminy Wolbrom, organizowanym przez Zespół Szkół w Wolbromiu, dyplomy za udział w konkursie, przekazane przez organizatora. Zwróciła również uwagę na sukces, jakim było wyróżnienie pracy (na kilkadziesiąt prac zgłoszonych do konkursu) Mikołaja Ducha. Po czym wszyscy uczestnicy wraz z laureatem zostali uwiecznieni na pamiątkowym zdjęciu.
Na tym oficjalna część uroczystości została zakończona, miejmy natomiast nadzieję, że każdy, nie tylko związany z Zespołem Szkolno-Przedszkolnym, będzie kontynuował świętowanie obchodów rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 maja i Dzień Flagi RP, nie tylko w majowy weekend, nie tylko przez cały rok, nie tylko do ukończenia szkoły, ale przez całe swoje życie. Jest to bowiem jedna z oznak patriotyzmu.
Wiktor Fuglewicz
