Przed stu laty, 24 lipca 1917 roku, dowodzony przez płk. Bolesława Mościckiego 1 Pułk Ułanów odniósł pod Krechowcami znakomite zwycięstwo nad wojskami wszystkich trzech zaborców. Dzięki temu stał się symbolem heroicznej walki narodu polskiego o niepodległość. Był stawiany za wzór nie tylko w Wojsku Polskim i wojskach sprzymierzonych, ale nawet wśród zaborców. Od miejsca zwycięskiej bitwy otrzymał zaszczytne miano 1 Pułku Ułanów Krechowieckich.Mało kto wie, że na cmentarzu w Wolbromiu znajduje się grób uczestnika tej bitwy, rtm. Michała Dziewanowskiego. Zmarły w 1919 roku Michał Dziewanowski pośmiertnie został awansowany do stopnia rotmistrza i odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V klasy. W 100. rocznicę Bitwy pod Krechowcami mogiłę rotmistrza odwiedził Burmistrz Miasta i Gminy Wolbrom Adam Zielnik, który wspólnie z Sekretarzem Waldemarem Kolanko oddał hołd Rotmistrzowi i wszystkim uczestnikom bitwy, składając na grobie wiązankę kwiatów z biało-czerwoną szarfą.***Krechowce, od której wziął swój przydomek 1 Pułk Ułanów, to wieś na Ukrainie. 24 lipca 1917 roku jej przedpola były świadkiem bohaterskiej walki polskich ułanów z 1 Pułku, którzy powstrzymywali natarcie Niemców na pobliski Stanisławów. Blisko czterystuosobowy pułk, bez karabinów maszynowych i pomocy artylerii, przez pięć godzin skutecznie opóźniał działania uzbrojonych w karabiny maszynowe dwóch tysięcy Niemców. Pułkownik Bolesław Mościcki, dowódca 1 Pułku, z racji braków w uzbrojeniu postanowił szarżować na nieprzyjaciela. Takich szarż ułani wykonali kilka. Chociaż w skali całej I wojny światowej bitwa była niewielkim epizodem, to za sprawą ułańskiego męstwa, zyskała olbrzymi rozgłos. Później 1 Pułk brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej i polsko-bolszewickiej.
***
„Decyzją dowódcy dywizjonu rtm. Adolfa Waraksiewicza, ułani odmówili złożenia przysięgi, wymaganej przez nowy, rewolucyjny rząd rosyjski. Wydelegowany sztabsrotmistrz Tadeusz Żółkiewski wytłumaczył dowódcy garnizonu w Czugujewie, generałowi Jeremiaszowi Fensterowi, że oddział złożony z samych Polaków nie może składać rosyjskiej przysięgi, dlatego złoży własną. Zaznaczył, że ułani będą popierali Rząd Tymczasowy, jeżeli będzie to leżało w polskim interesie narodowym”.
Michał Dziewanowski urodził się 16 lipca 1893 r. w Jampolczyku (pow. Kamieniec Podolski). Rozpoczął studia na Wydziale Mechanicznym Politechniki Kijowskiej. W 1915 wstąpił do Szkoły Kawaleryjskiej w Jelizawietgradzie (obecnie Kirowgrad), którą opuścił w 1916 r., otrzymując przydział do Polskiego Dywizjonu Ułanów. W 1917 r. walczył wraz z 1 Pułkiem Ułanów pod Krechowcami, za co został odznaczony Krzyżem św. Jerzego. Wyróżnił się również, broniąc ze swoim szwadronem mieszkańców Stanisławowa przez grabieżami i gwałtami ze strony wycofujących się żołnierzy armii rosyjskiej. Porucznik Michał Dziewanowski brał udział w opanowaniu Mińska 19-21 lutego 1918 r. Po rozwiązaniu Korpusu Polskiego podjął próbę przedarcia się do Murmańska. Po drodze został aresztowany, zbiegł z więzienia i przedostał się do Warszawy. Po odzyskaniu niepodległości porucznik Dziewanowski objął dowództwo odtwarzanego w Radomsku I szwadronu 1 Pułku Ułanów Krechowieckich. W marcu 1919 r. Pułk został wysłany na front ukraiński. 9 marca 1919 r. porucznik Dziewanowski został ranny i odesłany do szpitala w Gródku Jagiellońskim, gdzie zmarł 12 marca 1919 r. Zwłoki przewieziono do Wolbromia i pochowano w kwietniu 1919 r. w rodzinnym grobie Nowakowskich. W 1922 r. trumnę ze szczątkami poległego złożono w osobnym grobie. Pośmiertnie Michał Dziewanowski został awansowany do stopnia rotmistrza i odznaczony Krzyżem Virtuti Militari V klasy.
źródło: http://grobywojenne.malopolska.uw.gov.pl/pl-PL/Home/Obiekt/119
Warto Przeczytać
http://www.polska-zbrojna.pl/home/articleshow/23215?t=Krechowce-chrzest-bojowy-polskich-ulanow Galeria zdjęć:
